Tóm tắt sơ lược
Con người nổi tiếng với khả năng ghi nhớ những khoản nợ xã hội (social debts) trong thời gian dài, và với xu hướng ưu tiên hợp tác với những đối tác thân thiết (closely bonded partners). Các loài linh trưởng không phải người (Non-human primates) đã được chứng minh là có thể hợp tác với cả họ hàng thân thích hoặc với những thành viên không cùng một dòng dõi, và thậm chí có khả năng đền đáp những hành vi giúp ích. Tuy nhiên, hiện nay người ta vẫn còn đang tranh luận về việc liệu chúng có thể ghi nhớ các tương tác trước đó hay không, và nếu có thì liệu chúng có thể làm việc đó trong thời gian dài không, hay sẽ bị hạn chế để hoàn thành mọi trao đổi trong một lần chạm trán/gặp gỡ duy nhất (single encounter). Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng 3000 giờ của những lần theo dõi tiêu điểm cả ngày loài tinh tinh hoang dã (Pan troglodytes verus) để điều tra xem liệu tinh tinh đực và tinh tinh cái có đền đáp lại hoạt động vệ sinh lông (grooming) trong một lần tương tác duy nhất hay không. Chúng tôi phát hiện thấy rằng việc vệ sinh lông được đền đáp một cách đối xứng hơn khi đo trong một khoảng thời gian dài, thay vì trên cơ sở tức thời hoặc ngắn hạn. Việc cung cấp ngẫu nhiên và phân bổ chung các nỗ lực cùng sự tương đồng trong hoạt động vệ sinh lông giữa các cá thể và họ hàng dường như không giải thích được những sự trao đổi mang tính qua lại/tương hỗ cao này. Những lần theo dõi tiêu điểm liên tiếp được thu thập trước đây của các cá thể riêng lẻ đã chỉ ra rằng trung bình mỗi một cặp cứ 7 ngày lại vệ sinh lông một lần. Các phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng tinh tinh, giống con người, cũng có thể ghi nhớ những tương tác xã hội trong quá khứ, ít nhất là trong khoảng thời gian một tuần, và cân bằng các dịch vụ qua những tương tác lặp đi lặp lại.
Đọc thêm