Hướng dẫn đánh giá chất lượng trang [Đánh giá chất lượng tìm kiếm]

Link tải Ebook tiếng Việt: Nguyên Tắc Cho Người Đánh Giá Kết Quả Tìm Kiếm, phần 1. Ebook này bao gồm nội dung bên dưới và các phần khác.

1.0 Giới thiệu về Đánh giá chất lượng trang

Nhiệm vụ xếp hạng Chất lượng Trang (Page Quality/PQ) bao gồm một URL và các ô lưới để ghi lại những quan sát của bạn khi bạn khám phá trang đích và website được liên kết với URL đó. Mục tiêu của xếp hạng PQ là đánh giá mức độ trang đạt được mục đích của nó tốt đến đâu.

Đây là những gì bạn cần để trở thành người đánh giá Chất lượng Trang thành công:

• Trải nghiệm của bạn khi sử dụng web với tư cách là một người dùng thông thường ở ngôn ngữ, địa phương cần xếp hạng của bạn.
• Kiến thức chuyên sâu về những hướng dẫn này.
• Và quan trọng nhất là thực hành các nhiệm vụ đánh giá PQ!

2.0 Hiểu trang web và website

Đánh giá chất lượng Trang đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về website. Chúng ta sẽ bắt đầu với những điều cơ bản. Trong quá trình này, chúng tôi sẽ chia sẻ thông tin quan trọng về xếp hạng Chất lượng Trang, vì vậy vui lòng đọc qua phần này ngay cả khi bạn là chuyên gia về website!

2.1 Định nghĩa quan trọng

Dưới đây là một số định nghĩa quan trọng:

Công cụ tìm kiếm (search engine) là công cụ giúp mọi người tìm hoặc tương tác với nội dung có sẵn trên Internet.

Trong những nguyên tắc này, từ “người dùng (user)” dùng để chỉ một người đang cố gắng tìm kiếm thông tin hoặc hoàn thành một nhiệm vụ trên Internet. Người dùng là những người thuộc nhiều hoàn cảnh khác nhau, trải nghiệm và nhu cầu của họ có thể khác với bạn: xin lưu ý là mọi người có thể ở mọi lứa tuổi, giới tính, chủng tộc, tôn giáo, đảng phái chính trị, v.v.

Một trang web (webpage) được kết nối với World Wide Web và có thể được xem hoặc “ghé thăm/truy cập” bằng trình duyệt web (ví dụ: Chrome), trình duyệt trên điện thoại của bạn hoặc ứng dụng tìm kiếm. Vào những năm 1990, nội dung trang web chủ yếu là văn bản và liên kết (link). Ngày nay, nội dung trang web bao gồm nhiều dạng nội dung đa phương tiện (chẳng hạn như hình ảnh, video, v.v.) và chức năng (chẳng hạn như tính năng mua sắm trực tuyến, email, khả năng tính toán, trò chơi trực tuyến, v.v.).

URL là một chuỗi các chữ cái, số và dấu câu mà trình duyệt web của bạn sử dụng để “tìm” và hiển thị một trang web. Xếp hạng Chất lượng Trang không yêu cầu bạn phải hiểu sâu về cấu trúc của URL, tức là bạn không cần biết sự khác biệt giữa máy chủ, tên miền, v.v. Nhưng nếu bạn quan tâm, hãy đọc thêm ở đây.

Website hoặc site là một nhóm các trang World Wide Web (nói cách khác là một tập hợp webpage) thường chứa các siêu liên kết với nhau và được cung cấp trực tuyến bởi một cá nhân, công ty, đơn vị giáo dục, chính phủ hoặc tổ chức. Các trang web phổ biến bao gồm Facebook, Wikipedia, Yahoo, YouTube, v.v.

• Lưu ý: Trong các nguyên tắc này, chúng tôi sẽ sử dụng từ “website” để chỉ tập hợp các trang được sở hữu và kiểm soát bởi một thực thể duy nhất (cá nhân, doanh nghiệp, v.v.). Nhưng chúng tôi cũng sẽ sử dụng “website” để đề cập đến các phần (hoặc máy chủ) chính “độc lập” của một số website được tạo ra để đạt được các mục đích riêng biệt. Ví dụ: website Yahoo được tổ chức thành các phần (hoặc máy chủ) khác nhau, chẳng hạn như Yahoo Finance (http://finance.yahoo.com/), Yahoo Mail (http://mail.yahoo.com/), Yahoo Sports (http://sports.yahoo.com/), v.v. Mỗi phần này đều có mục đích riêng. Bạn có thể coi từng phần này là một website; ví dụ: website Yahoo Finance và website Yahoo Sports. Bạn cũng có thể xem các trang trên Yahoo Finance hoặc Yahoo Sports thuộc về website Yahoo.

{{Ghi chú của người biên tập: Trong tiếng Việt, chúng ta vẫn hay dùng từ trang web để chỉ một trang cụ thể trên website, cũng như để chỉ toàn bộ website. Tuy nhiên trong văn bản này chúng ta cần phân biệt rõ sự khác biệt của chúng. Từ nay thống nhất là: Trang web (hoặc một trang web) là dịch từ webpage để chỉ một trang cụ thể trên cả website, còn từ website sẽ được để nguyên là website trong bản dịch.}}

Trang chủ (homepage) của một website là trang chính (main page) của website đó. Nó thường là trang đầu tiên mà người dùng nhìn thấy khi tải site. Ví dụ: http://www.apple.com là trang chủ của trang Apple, http://www.yahoo.com là trang chủ của trang công ty Yahoo và http://finance.yahoo.com là trang chủ của Yahoo Finance. Bạn thường có thể tìm thấy trang chủ của một website bằng cách nhấp vào liên kết ‘”home / trang chủ” hoặc logo trên các trang con của website đó.

Chủ sở hữu website (website owner) là cá nhân, công ty hoặc tổ chức chịu trách nhiệm về website.

Người tạo nội dung (content creator) là (các) cá nhân hoặc tổ chức (doanh nghiệp, tổ chức, v.v.) đã tạo nội dung trên website.

Quan trọng: Bạn phải rất thoải mái khi khám phá các website, bằng cách nhấp vào liên kết và sửa đổi URL trên thanh địa chỉ của trình duyệt web. Hãy trở thành một thám tử và nhà thám hiểm website!

2.2 Hiểu mục đích của một trang web (webpage)

Mục đích của một trang là (các) lý do tại sao trang này được tạo ra. Mỗi trang trên Internet được tạo ra cho một mục đích hoặc cho nhiều mục đích. Hầu hết các trang được tạo ra để giúp ích cho mọi người, do đó chúng có mục đích mang lại lợi ích (beneficial purpose). Một số trang được tạo ra chỉ nhằm mục đích kiếm tiền mà không có hoặc có rất ít nỗ lực để giúp đỡ mọi người. Một số trang thậm chí còn được tạo ra để gây hại cho người dùng. Bước đầu tiên để hiểu một trang là tìm ra mục đích của nó.

Tại sao việc xác định mục đích của trang để xếp hạng PQ lại quan trọng?

• Mục tiêu của xếp hạng PQ là xác định mức độ trang đạt được mục đích của nó. Để có khả năng xếp hạng, bạn phải hiểu mục đích của một trang cụ thể và đôi khi là cả website.
• Bằng cách hiểu mục đích của trang, bạn sẽ hiểu rõ hơn tiêu chí nào là quan trọng cần xem xét khi đánh giá trang cụ thể đó.
• Các website và trang nên được tạo ra để giúp đỡ mọi người. Nếu không phải như vậy, nó nên nhận xếp hạng Thấp nhất (Lowest). Chúng ta sẽ nói thêm về điều này sau.

Miễn là trang được tạo ra để giúp đỡ mọi người, chúng ta sẽ không coi bất kỳ mục đích hoặc loại trang cụ thể nào có chất lượng cao hơn trang khác. Ví dụ: các trang bách khoa toàn thư không nhất thiết phải có chất lượng cao hơn các trang hài hước. {{Chú thích ngoài bản gốc: ý ở đây là không nên có định kiến về mục đích nào đó là “cao sang” hơn mục đích khác.}}

Quan trọng: Có các trang web có chất lượng cao nhất và cũng có các trang web có chất lượng thấp nhất thuộc mọi loại và mục đích khác nhau: trang mua sắm, trang tin tức, trang diễn đàn, trang video, trang có thông báo lỗi, tệp PDF, hình ảnh, trang tin đồn, trang hài hước, trang chủ và tất cả các loại trang khác. Kiểu trang là gì không xác định xếp hạng PQ – bạn phải hiểu mục đích của trang để xác định xếp hạng.

Ví dụ về các mục đích thường gặp của trang hữu ích hoặc có ích bao gồm những điều sau (nhưng không chỉ giới hạn trong danh sách bên dưới):

• Để chia sẻ thông tin về một chủ đề.
• Để chia sẻ kinh nghiệm cá nhân, quan điểm hoặc cảm xúc về một chủ đề.
• Để chia sẻ hình ảnh, video hoặc các hình thức truyền thông khác.
• Để thể hiện tài năng hoặc kỹ năng cá nhân.
• Để bày tỏ một ý kiến hoặc quan điểm.
• Để giải trí.
• Để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Để cho phép người dùng đăng câu hỏi để người dùng khác trả lời.
• Để cho phép người dùng chia sẻ tập tin hoặc tải xuống phần mềm.

Dưới đây là một số ví dụ giúp bạn dễ hiểu mục đích của trang:

Loại trang	Mục đích của trang
News website homepage Trang chủ website tin tức	Để thông báo cho người dùng về các sự kiện gần đây hoặc quan trọng.
Shopping page Trang mua sắm	Để bán hoặc cung cấp thông tin về sản phẩm.
Video page Trang video	Để chia sẻ một video dễ thương về một con mèo.
Currency converter page Trang chuyển đổi giá trị tiền /Size..Size..Size..Size..Size..Size/	Để tính số tiền tương đương bằng các loại tiền tệ khác nhau. /Size..Size..Size..Size..Size..Size/

Đây là ví dụ (OmNomNomNom Page) của một trang hữu ích nhưng mục đích của trang này không rõ ràng. Thoạt nhìn, trang này có vẻ vô nghĩa hoặc lạ lùng. Tuy nhiên, đây là một trang từ một website hài hước khuyến khích người dùng đăng những bức ảnh có vẽ miệng. Mục đích của trang là mang tính hài hước hoặc thể hiện nghệ thuật. Trang này có mục đích hữu ích hoặc có lợi. Mặc dù trên trang About của website này không hữu ích lắm nhưng website đã tự giải thích bản thân nó trên trang FAQ (các câu hỏi thường gặp) của mình.

2.3 Chủ đề về tiền bạc hoặc liên quan mật thiết đến cuộc sống của bạn (YMYL)

Các trang trên World Wide Web có rất nhiều chủ đề khác nhau. Một số chủ đề có nguy cơ gây hại cao vì nội dung về các chủ đề này có thể tác động đáng kể đến sức khỏe, sự ổn định tài chính hoặc sự an toàn của mọi người hoặc phúc lợi hay hạnh phúc của xã hội. Chúng tôi gọi những chủ đề này là “Tiền của bạn hoặc Cuộc sống của bạn / Your Money or Your Life” hoặc viết tắt là YMYL.

Các chủ đề YMYL có thể tác động hoặc gây hại đáng kể cho một hoặc nhiều điều sau:

• Người đang trực tiếp xem hoặc sử dụng nội dung.
• Những người khác bị ảnh hưởng bởi người đã xem nội dung.
• Nhóm người hoặc xã hội bị ảnh hưởng bởi hành động của những người đã xem nội dung.

Các chủ đề YMYL có thể tác động trực tiếp và đáng kể đến sức khỏe, sự ổn định hoặc an toàn tài chính của mọi người, hoặc phúc lợi hoặc hạnh phúc của xã hội vì những lý do sau:

• Bản thân chủ đề này có hại hoặc nguy hiểm. Ví dụ: có sự tổn hại rõ ràng và hiện tại kết nối trực tiếp đến các chủ đề liên quan đến hành vi như tự làm hại bản thân, hành vi tội phạm hoặc chủ nghĩa cực đoan bạo lực.
• Chủ đề có thể gây hại nếu nội dung không chính xác và không đáng tin cậy. Ví dụ: thông tin không chính xác ở mức độ nhẹ hoặc nội dung từ các nguồn kém tin cậy hơn có thể tác động đáng kể đến sức khỏe, sự ổn định hoặc an toàn tài chính của ai đó hoặc tác động đến xã hội đối với các chủ đề như: triệu chứng của cơn đau tim, cách đầu tư tiền, phải làm gì nếu có động đất, ai có thể bỏ phiếu, hoặc cần có bằng cấp, chứng chỉ gì để lấy bằng lái xe.

Để xác định xem một chủ đề có phải là YMYL hay không, hãy đánh giá các loại tác hại có thể xảy ra sau đây:

• Sức khỏe hoặc An toàn YMYL: Các chủ đề có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần, thể chất và cảm xúc hoặc bất kỳ hình thức an toàn nào như an toàn thể chất hoặc an toàn trực tuyến hay không.
• An ninh tài chính YMYL: Các chủ đề có thể gây tổn hại đến khả năng hỗ trợ tài chính cho bản thân và cho gia đình của một người không.
• Xã hội YMYL: Các chủ đề có thể tác động tiêu cực đến các nhóm người, các vấn đề được công chúng quan tâm, niềm tin vào các tổ chức công, v.v.
• YMYL Khác: Các chủ đề có thể gây tổn thương cho mọi người hoặc tác động tiêu cực đến phúc lợi hoặc hạnh phúc của xã hội.

Chúng ta có thể tưởng tượng rằng một trang giả định có hại với bất kỳ chủ đề không-gây-hại nào, chẳng hạn như “bí ẩn khoa học đằng sau hiện tượng cầu vồng” hoặc “đặt mua bút chì”: đối với một trong những chủ đề này, ai đó có thể tạo một trang {{lừa người dùng}} tải xuống vi-rút máy tính độc hại, dĩ nhiên điều đó có hại. Tuy nhiên, để một chủ đề cụ thể được xem là YMYL, bản thân chủ đề đó phải có khả năng tác động đến sức khỏe, sự ổn định hoặc an toàn tài chính của mọi người hoặc phúc lợi hay hạnh phúc của xã hội.

Cần lưu ý là nhiều hoặc hầu hết các chủ đề không phải là YMYL và không yêu cầu mức độ chính xác hoặc độ tin cậy cao để ngăn chặn tác hại. Bởi vì đánh giá YMYL là một phạm vi rộng, nên có thể hữu ích nếu biết rõ các kiểu chủ đề nào là YMYL rõ ràng, hoặc chắc chắn không phải YMYL hoặc thứ gì đó ở giữa hai thứ trên. Các trang có chủ đề YMYL rõ ràng cần được xem xét kỹ lưỡng nhất để xếp hạng Chất lượng Trang.

Loại chủ đề	Chủ để YMYL rõ ràng	Có thể là chủ đề YMYL	Không phải chủ đề YMYL
Thông tin Thông tin không chính xác có gây ra tác hại đáng kể không?	Đường sơ tán khi có sóng thần Giải thích: Thông tin không chính xác về các tuyến đường sơ tán có thể gây tổn hại đáng kể cho người dân.	Dự báo thời tiết Giải thích: Trong hầu hết các tình huống, thông tin dự báo thời tiết không chính xác một chút sẽ không gây hại. Mọi người thường hỏi các thành viên trong gia đình “thời tiết hôm nay thế nào”.	Người đoạt giải thưởng âm nhạc Giải thích: Chủ đề này không có khả năng gây hại.
Lời khuyên về một hoạt động Lời khuyên tồi có gây ra tác hại đáng kể không?	Khi nào cần đến phòng cấp cứu Giải thích: Lời khuyên tồi về thời điểm đến phòng cấp cứu có thể gây ra tác hại đáng kể.	Bao lâu thì thay bàn chải đánh răng Giải thích: Đây là một chủ đề sức khỏe thông thường mà mọi người thường thảo luận với bạn bè. Một gợi ý hơi không hoàn hảo sẽ khó có thể tác động đáng kể đến sức khỏe hoặc sự an toàn.	Giặt quần jean thường xuyên như thế nào Giải thích: Chủ đề này không có khả năng gây hại.
Ý kiến cá nhân Ý kiến này có thể có tác động gì đến người khác và xã hội?	Ý kiến cá nhân về việc tại sao một nhóm chủng tộc lại thấp kém hơn Giải thích: Các trang về chủ đề này đã được sử dụng để biện minh hoặc kích động bạo lực chống lại các nhóm người.	Ý kiến cá nhân về lý do tại sao một bài tập thể dục lại kém hơn Giải thích: Mặc dù có thể có mối lo ngại về sức khỏe nếu bài tập quá khắc nghiệt hoặc mạo hiểm, nhưng hầu hết các cuộc thảo luận về chạy bộ và bơi lội, v.v. đều liên quan đến sở thích cá nhân.	Ý kiến cá nhân về lý do tại sao một ban nhạc rock lại kém cỏi Giải thích: Chủ đề này không có khả năng gây hại, mặc dù có thể có nhiều ý kiến sôi nổi liên quan!
Tin tức về các sự kiện hiện tại Chủ đề này có thể tác động đáng kể đến mọi người và xã hội? Đối với tác động xã hội, hãy xem xét các vấn đề như bầu cử và niềm tin vào các tổ chức công có lợi cho xã hội.	Tin tức về bạo lực đang diễn ra Giải thích: Mọi người cần thông tin chính xác để giữ an toàn. Xã hội cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thông tin về bạo lực đang diễn ra khi người dân và chính phủ đưa ra các quyết định dân sự phù hợp.	Tin tức về một vụ tai nạn ô tô Giải thích: Bản thân vụ tai nạn có thể gây hại nhưng có rất ít nguy cơ gây tổn hại trong tương lai do những sai sót nhỏ trong việc báo cáo về sự cố đó.	Tin tức về trận đấu bóng rổ của trường trung học địa phương Giải thích: Chủ đề này không có khả năng gây hại.
Chia sẻ trên mạng xã hội Bài đăng trên mạng xã hội có thể gây ra tác hại đáng kể? Nó có thể làm tổn thương mọi người? Nó có thể gây tổn hại cho xã hội nếu được chia sẻ rộng rãi?	Một bài đăng thử thách về thủy triều Giải thích: Thử thách có hại trên mạng xã hội này là nguyên nhân gây ra cái chết.	Thử thách sốt nóng Giải thích: Mặc dù một số người có thể cảm thấy khó chịu khi nếm thử nhiều loại nước sốt cay khác nhau, nhưng việc chia sẻ về những thử thách như vậy khó có thể gây ra tác hại đáng kể.	Một video âm nhạc Giải thích: Loại nội dung này nhìn chung có ít nguy cơ gây hại.
Thương mại trực tuyến và đánh giá sản phẩm Hãy xem xét sản phẩm. Liệu sản phẩm đó có thể gây ra tác hại đáng kể không? /Size..Size..Size..Size..Size/	Mua thuốc theo toa Giải thích: Thuốc kê đơn có khả năng gây hại và cần phải mua ở các hiệu thuốc được cấp phép. /Size..Size..Size..Size..Size/	Đánh giá về một loại xe Giải thích: Trong khi ô tô là món hàng có giá trị lớn, nhiều người vẫn hỏi bạn bè và gia đình về ô tô. /Size..Size..Size..Size..Size/	Mua bút chì Giải thích: Bút chì và các vật dụng thông dụng hàng ngày khác không có khả năng gây hại. /Size..Size..Size..Size..Size/

Nếu bạn gặp khó khăn khi quyết định liệu một chủ đề nào đó có phải là YMYL hay không, hãy xem xét các câu hỏi sau:

1. Với chủ đề đó thì liệu một người có tính cách cẩn thận có tìm kiếm các chuyên gia hoặc các nguồn đáng tin cậy để ngăn chặn tác hại không? Ngay cả những sai sót nhỏ cũng có thể gây hại đáng kể? Nếu có thì chủ đề đó có thể là YMYL.
2. Chủ đề cụ thể đó có phải là chủ đề mà hầu hết mọi người sẽ hài lòng với câu trả lời khi chỉ ngẫu nhiên hỏi ý kiến bạn bè của họ hay không? Nếu có thì chủ đề đó có thể không phải là YMYL.

Quan trọng: Đối với các trang chắc chắn là về chủ đề YMYL, chúng tôi có tiêu chuẩn xếp hạng Chất lượng Trang rất cao vì các trang chất lượng thấp về các chủ đề như vậy có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe, sự ổn định hoặc an toàn tài chính hoặc phúc lợi hay hạnh phúc của xã hội của một người.

(Nội dung gốc: trang 9 – 13 trong Nguyên tắc cho người đánh giá kết quả tìm kiếm)

Bài trước >>> Tổng quan về hướng dẫn chung [Đánh giá chất lượng tìm kiếm]

Bài tiếp >>> Hiểu nội dung trang web [Đánh giá chất lượng tìm kiếm]

Lưu ý: bản dịch đã được kiểm tra để hạn chế sai sót, nhưng tôi không đảm bảo nó chính xác 100%. Vui lòng đối chiếu với nội dung gốc tiếng Anh khi cần thiết.