Nén ảnh, tối ưu hoá hình ảnh là biện pháp rất tốt giúp giảm dung lượng toàn trang, qua đó làm tăng tốc website, vì nói chung ảnh vốn là thành phần chiếm nhiều dữ liệu nhất.
Giữa một rừng plugin nén ảnh cho WordPress, chắc hẳn bạn không khỏi bối rối tự vấn:
Plugin nào mình nên dùng nhỉ?
Nhiệm vụ của bài viết này là giúp bạn trả lời câu hỏi đó.
Nhưng bạn cần ý thức điều này: Sẽ không có chuyện plugin nào đấy là tốt nhất cho tất cả mọi người. Mà luôn là câu chuyện nhu cầu của bạn là gì và nếu plugin A khớp khít với nhu cầu đó, nó sẽ là tốt nhất với bạn. Trong khi đó nếu plugin B hợp với người khác thì chính B mới là cái tốt nhất với họ, chứ không phải A.
Biết được mình cần gì, tiếp theo bạn hãy đối chiếu nó với các tính năng plugin cung cấp, và những gì chúng tôi kiểm chứng để chọn ra cái ưng ý nhất với bản thân.
Bắt đầu nào.
Chúng tôi đã kiểm tra 5 plugin, đây là danh sách:
Phần lớn trong số chúng đều có phiên bản miễn phí và thu phí. Bạn sẽ thấy bản thu phí của chúng không khác nhau nhiều, có chăng là về giá cả mà thôi, và một số tính năng nâng cao. Nhưng bản miễn phí thì lại rất khác biệt.
Trong bài viết này chúng tôi sẽ nói về cả hai, dù vậy phiên bản miễn phí được chú ý phân tích kỹ hơn, vì đây là cái mà phần đa mọi người muốn dùng.
A. Các tiêu chí so sánh
Bất cứ sự so sánh nào cũng cần các tiêu chí, dưới đây là danh sách tiêu chí chúng tôi sử dụng:
- Thống kê về mức độ phổ biến
- Định dạng ảnh nào plugin nén được (PNG, JPG,…)
- Kiểu nén ảnh mà plugin có (mất chất lượng, không mất chất lượng, vân vân)
- Giới hạn của phiên bản miễn phí là gì
- Mức độ dễ sử dụng với người dùng mới
- Chất lượng, dung lượng đầu ra của ảnh nén
- Tính năng nâng cao nổi bật của plugin
B. Mức độ phổ biến
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| Số lượt cài đặt | 600.000 | 70.000 | 10.000 | 1.000.000 | 100.000 |
| Đánh giá | 4,5 | 4,5 | 5 | 5 | 4,5 |
P/S: Điểm 5 là cao nhất trong phần đánh giá chung của người dùng.
Các thông số này đều được lấy từ trang https://wordpress.org/plugins/ cho plugin tương ứng.
Người chiến thắng về số lượt cài đặt là EWWW và WP Smush.
Tuy nhiên nó chỉ để tham khảo, bạn đừng quá ám ảnh bởi các thông số để lượng giá, vì thực tế, như đã nói: nhu cầu riêng của bạn mới là điều quan trọng nhất.
C. Định dạng ảnh nén được
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| Định dạng ảnh | JPG, PNG, GIF | JPG, PNG, GIF | JPG, PNG, GIF, BMP, TIF | JPG, PNG, GIF | JPG, PNG, GIF |
| Định dạng bổ sung | PDF (*) | KHÔNG CÓ | KHÔNG CÓ | KHÔNG CÓ |
Chú thích: dấu (*) nghĩa là chỉ có trong phiên bản tính phí.
Như vậy reSmush là người chiến thắng trong phần so sánh về sự đa dạng giữa các định dạng ảnh nén được, tuy nhiên trong thực tế rất ít website sử dụng định dạng ảnh BMP hoặc TIF (xem thống kê ở bảng bên dưới), do vậy sự thắng thế này không mang nhiều ý nghĩa.
Bảng sau đây cho thấy tỷ lệ website sử dụng các định dạng ảnh cụ thể:
PNG, JPEG/JPG, GIF vẫn là 3 định dạng quan trọng nhất.
Thống kê dựa trên 10 triệu website top đầu Alexa của W3Techs cho thấy định dạng ảnh BMP có rất ít web dùng (chỉ 0,2% website sử dụng), TIF không được thống kê. Định dạng ảnh mới WebP dù rất tốt vẫn chưa có nổi 0,1% website sử dụng.
Trong phần này, tôi đánh giá cao ShortPixel hơn, vì ngay ở phiên bản miễn phí, nó cũng cho phép nén file PDF, là định dạng tài liệu phổ biến trên Internet.
Còn nếu chỉ xét riêng ảnh, các plugin tương đồng nhau.
D. Các kiểu nén ảnh
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| JPG | – Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng (*) – Nén nâng cao (*) |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng (*) – Nén nâng cao (*) |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
| PNG | – Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao (*) |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng (*) – Nén nâng cao (*) |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
| GIF | – Không mất chất lượng
|
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng (*) – Nén nâng cao (*) |
– Không mất chất lượng
– Có mất chất lượng – Nén nâng cao |
Chú thích: dấu (*) nghĩa là chỉ có trong phiên bản tính phí.
Các plugin cung cấp nhiều kiểu nén khác nhau, nhưng về cơ bản có thể chia thành 2 dạng:
- Nén không mất chất lượng: Chất lượng ảnh vẫn giữ nguyên, dung lượng ảnh giảm nhưng không được nhiều
- Nén mất chất lượng: Chất lượng ảnh giảm, nhưng dung lượng ảnh cũng bớt đi được rất nhiều, cần cân đối hệ số nén để tránh trường hợp ảnh bị mờ quá do nén quá mức
Nén nâng cao thực ra là một trong hai kiểu nén trên, chỉ khác là nó giúp tiết kiệm dung lượng hơn nữa mà thôi.
Người chiến thắng trong phần này là reSmush, ShortPixel và Imagify. Họ không hạn chế các tính năng nén, nhưng ngay dưới đây bạn sẽ thấy 2/3 plugin này lại có các giới hạn khác!
E. Các giới hạn của phiên bản miễn phí
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| Giới hạn tổng dung lượng ảnh | KHÔNG | KHÔNG | KHÔNG | KHÔNG | 25MB/tháng |
| Giới hạn số lượng ảnh | KHÔNG | 100/tháng | KHÔNG | KHÔNG | KHÔNG |
| Kích cỡ file ảnh tối đa | KHÔNG | 10MB | 5MB | 1MB | 2MB |
| Giới hạn nén ảnh cũ | KHÔNG | 100 ảnh | KHÔNG | 50 ảnh/click | 50MB (lần đầu) |
| Sử dụng API | KHÔNG
Có (*) |
CÓ | CÓ | CÓ | CÓ |
Từ bảng trên có thể nhận thấy các plugin nén ảnh suy cho cùng đều muốn bạn rút hầu bao sử dụng sản phẩm, do vậy bản miễn phí luôn tìm cách hạn chế một (hoặc vài) đặc tính nào đó để bạn không thể “hoàn toàn tự do” được.
Có cái thì hạn chế số lượng ảnh up lên hàng tháng, cái thì tổng dung lượng ảnh được nén hàng tháng, kể cả hạn chế dung lượng tối đa mỗi ảnh khi tải lên.
Tính năng không giới hạn số lượng ảnh cũ được phép nén cũng rất quan trọng, đặc biệt nếu blog của bạn vốn đã có nhiều ảnh vào thời điểm cài plugin. Trong trường hợp nhiều ảnh thì plugin ShortPixel hoặc Imagify sẽ không thích hợp
Nhìn vào bảng, dễ dàng nhận thấy người chiến thắng trong phần này là EWWW, reSmush và WP Smush.
Tuy nhiên nếu bạn để ý thì EWWW & WP Smush lại có hạn chế về các kiểu nén như đã trình bày ở phần C, cho nên thực ra chỉ có reSmush là cái ít hạn chế nhất ở phiên bản miễn phí.
Liệu reSmush hào phóng thế chăng?
Không hẳn, reSmush chỉ đang miễn phí với người dùng WordPress thôi, chứ họ đã thu phí những người dùng CMS khác rồi.
Và khả năng cao sau khi reSmush đạt mức độ phổ biến nhất định, các chính sách hạn chế sẽ được bổ sung vào.
Nhưng tạm thời chúng ta cứ tận hưởng những gì họ đang chia sẻ!
Vể API, đây là cách thức các plugin sử dụng nền tảng của riêng họ để nén ảnh, điều đó giúp việc nén ảnh nhanh hơn (và đôi khi là hiệu quả hơn). Chỉ có EWWW là không cung cấp API cho phiên bản miễn phí, nhưng điều đó cũng tốt, vì nhờ thế mà EWWW có thể miễn phí không giới hạn. (Khi sử dụng API, các plugin phải tốn kém nguồn lực của riêng họ để tối ưu hóa ảnh cho bạn).
F. Mức độ dễ sử dụng
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| Khó dùng | Tương đối khó | Rất dễ dùng | Dễ dùng | Bình thường |
Thực ra tất cả đều không quá khó dùng nếu bạn đã quen với WordPress một thời gian rồi, và kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh kỹ thuật không tệ.
Nhưng nếu bạn thiếu một trong hai (hoặc cả hai) việc dùng nó sẽ khá vất vả, đặc biệt trong việc tùy chỉnh các chức năng hoặc muốn sử dụng tính năng nâng cao.
Trong phần này thì reSmush và WP Smush là người chiến thắng. Các tùy chỉnh của chúng đều đơn giản, đặc biệt là reSmush bạn gần như chỉ việc cài rồi dùng luôn.
G. Chất lượng, dung lượng đầu ra của ảnh nén
Trong quá trình kiểm tra các plugin này, tôi nhận thấy họ sử dụng các tiêu chí khác nhau để định nghĩa mỗi kiểu nén mà họ dùng. Cho nên việc so sánh chính xác là không thể với các kiểu nén mất chất lượng. Ngay cả với kiểu nén không mất chất lượng, việc so sánh cũng chỉ tương đối.
Sử dụng mắt thường để quan sát và so sánh tương đối, tôi thấy các plugin có khả năng nén ảnh JPG rất tương đồng kể cả về mặt chất lượng lẫn dung lượng.
Riêng với ảnh PNG có nhiều điều để nói hơn. Khả năng nén PNG của Imagify, WP Smush, EWWW và ShortPixel sêm sêm nhau, tuy nhiên khả năng nén PNG của reSmush lại vượt trội lên hẳn khi xét về mặt dung lượng.
Để tìm hiểu tại sao lại có sự cá biệt này, sau khi phân tích kỹ chúng tôi nhận thấy reSmush đã nén giảm chất lượng (dù rất khó nhận ra) để đạt được hệ số nén cao như vậy.
Hãy nhìn vào 2 bức ảnh này, bạn có biết cái nào là của reSmush (chỉ có dung lượng bằng khoảng 55% ảnh còn lại) không? Nếu bạn không nhận ra thì họ đã thành công rồi.
P/S: Để biết đó là ảnh nào, bạn hãy thử tải cả hai xuống và so sánh dung lượng.
H. Tính năng nâng cao của plugin
Ngoài khả năng nén ảnh, một số plugin cung cấp thêm các tính năng giá trị cho người dùng chuyên nghiệp như:
- Chuyển ảnh sang định dạng WebP
- Chuyển đổi ảnh từ PNG sang JPG hoặc ngược lại
- Nén ảnh ngoài thư viện Media
- Không nén các ảnh thỏa mãn tiêu chí nào đó
- Vân vân
Dĩ nhiên, plugin càng nhiều tính năng, thì càng khó sử dụng với người mới, nên cái này gần như ngược với phần E về Mức độ dễ dùng.
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| Nhiều tính năng | Nhiều tính năng | Ít tính năng | Không nhiều | Không nhiều |
EWWW và ShortPixel là những người chiến thắng trong phần này. Cả hai plugin đều có những tùy chỉnh chi tiết và sâu cho người dùng nâng cao.
reSmush ít tùy chỉnh nhất, nó hầu như không cho phép bạn điều chỉnh gì ngoài vài cái bắt buộc phải có.
WP Smush ở bản miễn phí cũng khá đơn giản. Bản có phí nâng cao hơn một chút.
Imagify không nhiều, cũng không ít.
I. Giá của plugin
4/5 plugin chúng tôi khảo sát có sự phân biệt giữa phiên bản miễn phí và tính phí. Giờ chúng ta sẽ xem chi phí của những plugin này:
| Plugin | EWWW | ShortPixel | reSmush | WP Smush | Imagify |
| Giá/tháng | 3USD / 1K ảnh | 5USD / 5K ảnh | Miễn phí | 49USD/tháng | 5USD/1GB ảnh |
| Giá/một lần | 9USD / 3K ảnh | 10USD / 10K ảnh | Miễn phí | Không có | 6USD/500MB |
Có trường hợp cá biệt ở đây là WP Smush có giá đến 49USD/tháng, thực ra cái giá này là gói thuê bao sử dụng rất nhiều plugin cao cấp của WPMudev, trong đó có WP Smush. Bạn không có cách khác nếu muốn dùng bản có phí của plugin này, vì họ không bán lẻ.
EWWW có giá đắt, gấp khoảng 3 lần so với ShortPixel. Sự so sánh rất dễ, vì họ đều có giá theo số ảnh được nén.
Imagify hơi khó so sánh, khi họ sử dụng dung lượng ảnh làm tiêu chí định giá, tuy nhiên chúng ta vẫn có thể suy ra một cách tương đối được. Nếu lấy trung bình một bức hình có dung lượng là 100KB, thì 1GB sẽ tương đương với 10K ảnh.
Người chiến thắng trong phần này là ShortPixel và Imagify.
J. Kết luận
- reSmush là người chiếm ưu thế trong phần lớn các cuộc kiểm tra, họ gần như không có bất cứ hạn chế nào ở phiên bản miễn phí. Chất lượng ảnh nén tốt, đặc biệt ảnh PNG giảm được rất nhiều dung lượng dù chất lượng có giảm đi một chút (ít đến nỗi bạn không nhận ra đâu). Ngoài ra giao diện người dùng rất đơn giản. Hạn chế duy nhất là bạn không thể có một số chức năng nâng cao khi cần thiết.
- WP Smush & EWWW là công cụ hoàn hảo cho những ai chỉ muốn nén ảnh không mất chất lượng. Bạn sẽ chẳng phải tốn đồng xu nào. Đặc biệt với EWWW bạn còn không bị hạn chế dung lượng file ảnh up lên, và sử dụng được một số tính năng nâng cao nếu muốn. Tiền ít chúng ta vẫn hít được đồ thơm trong giới hạn.
- ShortPixel & Imagify là các công cụ cung cấp đầy đủ tính năng ngay cả ở bản miễn phí, nhưng lại tìm cách giới hạn thông qua số lượng ảnh hoặc tổng dung lượng ảnh up lên hàng tháng. Vì thế dù cũng tốt, nó chỉ thích hợp với những ai có số lượng bài viết hàng tháng không lớn.
Một vài câu hỏi.
1. Nếu tôi chỉ muốn dùng đồ miễn phí, nên dùng plugin nào?
Dĩ nhiên là reSmush với đáp ứng toàn diện, sau đó là EWWW và WP Smush nếu bạn chỉ cần nén ảnh không mất chất lượng.
2. Plugin nào có chất lượng nén ảnh tốt nhất?
Như chúng tôi đã đề cập, sự chênh lệch không đáng kể. Các plugin nén ảnh JPG gần như tương đồng nhau hoàn toàn.
Với ảnh PNG, có vẻ WP Smush hơi yếu trong một vài trường hợp. Còn reSmush tỏ ra mạnh mẽ nhất nhờ áp dụng mẹo trong quá trình nén, giúp họ giảm dung lượng sâu mà chất lượng giảm rất nhỏ (trừ trường hợp ảnh PNG nhiều màu sắc).
3. Tôi chỉ muốn một plugin đơn giản, dễ dùng tôi nên sử dụng cái nào?
reSmush, WP Smush và Imagify đều rất dễ dùng. Đặc biệt là reSmush.
4. Tôi cần các chức năng nâng cao, plugin nào đáp ứng được
Trong trường hợp này bạn hãy để ý đến EWWW và ShortPixel.
5. Nếu tôi muốn bỏ tiền ra mua, tôi nên chọn cái nào
Hiện tại bạn không cần tiêu tiền vẫn đáp ứng được phần đa các nhu cầu, nhưng nếu vẫn muốn rút hầu bao, tôi khuyên bạn nên mua ShortPixel.
K. Lời bàn
Plugin nén ảnh thuộc nhóm lớn hơn là plugin giúp tăng tốc website. Trong nhóm này phải kể đến một số cái tên khác rất quan trọng như:
- Plugin tạo cache (file tĩnh) cho web: ví dụ như WP Fastest Cache, WP Super Cache, W3 Total Cache, WP Rocket
- Plugin nén, gộp HTML, CSS, JS: ví dụ như Autoptimize
- Plugin, dịch vụ CDN: ví dụ như Jetpack, MaxCDN, KeyCDN, CDNSun
- Plugin giúp dọn dẹp cơ sở dữ liệu: ví dụ như WP-Optimize
- Vân vân
Một giải pháp tích hợp mà bạn có thể thấy thú vị là dịch vụ giúp tăng tốc và bảo mật web của CloudFlare. Nó là sự kết hợp toàn diện của những biện pháp riêng lẻ trên, đồng thời có cách thiết lập rất đơn giản.
Comments are closed.