Categories Content marketing

Cloze test về Khả năng Đọc hiểu

cloze test về khả năng đọc hiểu

Tóm tắt: Cloze Test cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mức độ dễ đọc và hiểu của văn bản cho một nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu cụ thể. Chúng, do đó đo lường khả năng đọc hiểu, và không chỉ có điểm số dễ đọc.

Điều này là dễ thôi khi bạn muốn ước tính mức độ khó đọc của nội dung: đơn giản là sử dụng công thức độ dễ đọc để kiểm tra văn bản. Kết quả là một con số chỉ mức độ đọc, thường cho biết mức độ học vấn tương ứng với số năm giáo dục chính quy cần có để hiểu văn bản.

Có nhiều công thức để đo độ dễ đọc (readability formulas), nhưng hầu hết mọi người sử dụng công thức Flesch-Kincaid, đơn giản là vì nó có sẵn trong Microsoft Word (ở một số phiên bản Word, nó có thể tìm thấy bên dưới Tools > panel Spelling and Grammar > Options: Gammar: Show readability statistics). Lấy ví dụ, chỉ số Flesch-Kincaid cho văn bản bạn đang đọc này là cấp độ 11, điều đấy nghĩa là nó có thể đọc bởi học sinh cuối cấp 3 (high-school seniors) – những người đã hoàn thành 11 năm giáo dục.

Trừ phi bạn là chuyên gia về đọc hiểu, sự khác nhau giữa các công thức không phải là vấn đề lớn, vì vậy cứ sử dụng bất cứ công thức nào trong tầm tay bạn. Khi chúng tôi đánh giá nội dung trên web, nó không thành vấn đề khi tính toán ra kết quả 11,3 hoặc 11,6. Trong cả hai trường hợp điều đấy cần cấp độ đọc ở cấp 3, nghĩa là nó quá khó cho đa số các trang web nhưng chấp nhận được cho trang hướng đến các giới chuyên gia trong lĩnh vực kinh doanh (Khi hướng đến khách hàng rộng lớn / broad consumer audience, bạn phải viết ở cấp độ đọc là 8).


Tính dễ đọc và khả năng hiểu

Tính dễ đọc (readability) đánh giá mức độ khó của văn bản trong bối cảnh từ vựng và ngữ pháp, nhưng chúng tôi thực sự quan tâm hơn tới độ khó của văn bản ở góc độ khả năng hiểu (comprehension) nội dung của người đọc. Đáng buồn là không có công thức nào có thể đo được liệu rằng những người dùng có hiểu được trang của bạn hay không.

Lấy ví dụ hai câu sau đây:

  1. Anh ấy vẫy hai tay.
  2. Anh ấy từ bỏ các quyền của mình.

Cả hai đều có điểm số tốt khi áp dụng công thức về tính dễ hiểu: các từ đơn giản còn câu thì ngắn. Nhưng trong khi tất cả mọi người đều hiểu được câu thứ nhất mô tả điều gì, bạn có thể cần bằng luật để hiểu đầy đủ hàm ý của câu thứ hai.

(Ví dụ về tay/quyền này được lấy từ văn bản của Singh và các cộng sự được thảo luận ở đây.)

Ngoài kỹ năng đọc viết thuần túy, khả năng hiểu phụ thuộc vào đa dạng các yếu tố như IQ, giáo dục, và hiểu biết nền tảng. Do vậy để đo khả năng hiểu, bạn phải kiểm tra với người dùng thực tế từ đối tượng mục tiêu của bạn.


Thủ tục Cloze test

Cloze test là bài kiểm tra thực nghiệm phổ biến về khả năng hiểu. Nó làm việc như sau:

  1. Thay thế N số từ trong văn bản với khoảng trắng. Các bài kiểm tra thường sử dụng N = 6, nhưng bạn có thể làm bài kiểm tra dễ hơn bằng cách sử dụng giá trị N cao hơn.
  2. Yêu cầu những người tham gia kiểm tra đọc văn bản đã sửa đổi và điền đầy đủ khoảng trống với khả năng đoán biết tốt nhất của họ cho từ bị mất. Mỗi người cần làm một mình, không có sự giúp đỡ từ người khác.
  3. Điểm là tỷ lệ phần trăm từ được đoán đúng. Bởi vì bạn kiểm tra khả năng hiểu hơn là kỹ năng chính tả (spelling skills), từ đồng nghĩa và từ sai chính tả (miễn là ý hiểu vẫn đúng) cũng được chấp nhận.

Nếu người dùng trung bình đoán chính xác từ 60% trở lên, bạn có thể giả định là văn bản có khả năng dễ đọc cho hồ sơ người dùng cụ thể được sử dụng để chọn lấy người tham gia kiểm tra. Đây là sự khác nhau rõ ràng giữa điểm số dễ đọc (readability scores) và điểm số hiểu nội dung (comprehension scores):

  • Điểm số dễ đọc là đặc tính của chính văn bản đó và dự đoán trình độ học vấn cần thiết của một người để người đó có thể đọc văn bản mà không cảm thấy quá khó.
  • Điểm số hiểu nội dung là sự kết hợp của hai đặc tính của văn bản và phân đoạn người dùng cụ thể (specific user segment) và cho biết đối tượng mục tiêu có thực sự hiểu ý nghĩa của văn bản hay không.

Dưới đây là một ví dụ, sử dụng đoạn văn bản từ chính sách riêng tư của Facebook:

Thông tin hoạt động trên trang. Chúng tôi giữ {1} ———- một số hành động {2} ———- thực hiện trên Facebook, thí dụ như {3} ———- kết nối (bao gồm tham gia vào một nhóm {4} ———- thêm bạn bè), tạo một {5} ———- album, gửi quà tặng, chọc {6} ———- người dùng, bạn “like” một {7} ———-, tham dự một sự kiện, hoặc kết nối với {8} ———- một ứng dụng. Trong một số trường hợp {9} ———- cũng đang thực hiện một hành động {10} ———- bạn cung cấp thông tin hoặc nội dung {11} ———- chúng tôi. Lấy ví dụ, nếu bạn {12} ———- một video, thêm vào {13} ———- nội dung thực sự bạn tải lên, {14} ———- có thể ghi lại thực tế là {15} ———- đã chia sẻ nó.

(Câu trả lời ở phần cuối bài này.)

Văn bản đầy đủ – trước khi chèn khoảng trống – có điểm số ở cấp 14 về mức độ dễ đọc, tương ứng với việc hoàn thành 2 năm đầu đại học. Do vậy, nếu bạn là người đọc thường xuyên của chúng tôi bạn có thể hiểu đoạn trên và hoàn thành Cloze test. Dù vậy nó vẫn yêu cầu khả năng đọc cao hơn với nhiều đối tượng người trẻ của Facebook. Hầu hết các bạn tuổi teen cần văn bản dễ hơn nữa, và ngay cả sinh viên cao đẳng đại học cũng thích văn bản đơn giản hơn văn bản cấp độ cao mà họ có khả năng đọc được khi trực tuyến – các trang giải trí không nên giống như các sách giáo khoa.


Lời giải cho Cloze test mẫu

Đừng nhìn nếu bạn muốn tự mình giải quyết bài Cloze test trên.

Dưới đây là các từ bị mất từ đoạn mẫu trên:

{1} track / theo dấu
{2} you / bạn
{3} adding / thêm
{4} or / hoặc
{5} photo / ảnh
{6} another / khác
{7} post / bài đăng
{8} with / với
{9} you / bạn
{10} when / khi
{11} to / cho
{12} share / chia sẻ
{13} storing / lưu trữ
{14} we / chúng tôi
{15} you / bạn

Bạn có đúng được ít nhất là 9 trong số này (tương ứng với 60%)? Nếu đúng, bạn có thể hiểu toàn bộ văn bản trong bài kiểm tra khá dễ dàng. Nếu bạn nhận được điểm số thấp hơn, điều ấy không chứng minh là bạn ngốc nghếch hoặc văn bản được viết quá nặng. Vấn đề có khả năng là thiếu mất bối cảnh hiểu biết của Facebook. Lấy ví dụ, từ “poking” nói chung là đủ dễ để hiểu, nhưng ý nghĩa của nó trong bối cảnh chính sách riêng tư của Facebook sẽ không hiểu nổi đầy đủ trừ khi bạn là một người dùng của họ. (Điều đấy là bình thường thôi, bởi vì bất kỳ văn bản nào cũng cần được hiểu chỉ cho đối tượng mục tiêu của nó).

(Dịch từ bài viết Cloze Test for Reading Comprehension của Jakob Nielsen, trang web Nielsen Norman Group)

Back to Top